Babka lancetowata Plantago lanceolata
jest to bardzo pospolita roślina, występuje na łąkach, pastwiskach, miedzach, drogach i w ogrodach.
Zbiór
młode liście zbieramy tuż przed lub na początku kwitnienia, najlepiej obcinać je nad samą ziemią, ale ostrożnie, aby liście nie ciemniały, bo tracą swoje właściwości lecznicze. Suszymy je tradycyjnie w przewiewie, rozłożone cienka warstwą. Zbiór od maja do końca września.
Zastosowanie
ta stara roślina ma wiele zastosowań, jej wyciśnięty sok stosowany jest w chorobie wrzodowej zarówno żołądka i dwunastnicy. Zgniecione, świeże liście można stosować na rany, użądlenia owadów, oparzenia, czyraki, zapalenie spojówek a także zapalenie błony śluzowej. Napar lub syrop jest stosowany w nieżytach górnych dróg oddechowych, działa przeciwzapalnie, powlekająco na suchy kaszel i astmę.
Doniesienia historyczne, ciekawostki
Pierwsze wzmianki pojawiły się już 5 tysięcy lat temu, docenili ją Chińczycy, stosowali na kaszel, choroby nerek, krwawienia wewnętrzne a także bezpłodność. W Europie pojawiła się pierwszy raz w medycynie asyryjskiej. Grecy i Rzymianie również ja cenili. Antyczni lekarze szczegółowo ja opisali i zalecali na 24 choroby.. należały do niej choroby skóry, sok na ukąszenia węży i skorpionów. Natomiast gotowana z solą i octem miała pomagać na choroby żołądka, a nawet na czerwonkę. Średniowieczni Mnisi opisywali jej właściwości chłodzące, osuszające, ściągające, stosowana była jako lek na spuchnięte gruczoły, złamania kości i dnę moczanową.
Babka lancetowata ma ciekawe nazwy ludowe: języczki polne lub języczki psie co związane jest z kształtem liści. Babka lancetowata zawędrowała nawet do Ameryki, zawleczona tam przez Osadników, a przez Indian nazwana z tego powodu śladem białego człowieka.
Jasnota biała Lamium album
zwana jest jako martwa pokrzywa albo głucha, jest podobna do pokrzywy ale w przeciwieństwie do niej nie parzy. Możemy ja spotkać w zaroślach, przy drogach, rumowiskach, nieużytkach i zaniedbanych ogrodach.
Zbiór
jako surowiec zielarski stosowane są białe kwiaty jasnoty, trzeba je wyskubać ręcznie. Zbiór należy przeprowadzać podczas suchej i słonecznej pogody. Zbiór można robić od maja do końca września.
Zastosowanie
znalazła zastosowanie przede wszystkim w dolegliwościach kobiecych. Stosowana jest w przypadku białych upławów, stanów zapalnych szyjki macicy, pochwy, sromu, bólów podbrzusza oraz w krwawieniach z dróg rodnych. Stosuje się ją również w przewlekłych nieżytach oskrzeli, stanach zapalnych przewodu pokarmowego oraz dróg moczowych. Znalazła również zastosowanie w bezsenności, przy słabym słuchu i złej przemianie materii.
Ciekawostki historyczne
W medycynie ludowej od dawna stosowana była na dolegliwości kobiece a także na anemię, biegunki u dzieci, w chorobach śledziony i płuc oraz problemy ze skórą.
Chaber bławatek Centaurea cyanus
Chaber można znaleźć na polach uprawnych, ugorach, nieużytkach i przy drogach.
Zbiór
surowcem stosowanym w lecznictwie są płatki kwiatków, zbierane na początku kwitnienia, w suche, słoneczne dni. Suszymy w ciemnym, przewiewnym miejscu nie dłużej niż 2 dni, ponieważ po tym czasie płatki tracą barwę a wraz z nią właściwości lecznicze.
Zastosowanie
stosowany jest w leczeniu stanów zapalnych nerek i dróg moczowych, skąpomoczu, obrzęków a zewnętrznie w postaci okładów na zapalenie spojówek, nadwrażliwość z monitorów i zmęczone oczy.
Historia
stosowany był już w starożytności na co wskazuje jego nazwa łacińska. Centaur był postacią mityczną – koniem z górną częścią ciała człowieka, który nauczył ludzi ziołolecznictwa. Właściwości chabrów były już znane w starożytnym Egipcie, gdzie piasek podrażnia oczy. W Średniowieczu płatki chabra używane były przy ukąszeniu owadów, choroby dziąseł, wrzody, rany, i stany zapalne wątroby.
Lipa drobnolistna i szerokolistna Tilia cordata i Tilia platyphyllos
Lipa rośnie w lasach mieszanych, parkach i otoczeniu starych domów.
Zbiór
w ziołolecznictwie stosowane są kwiatostany obu lip, z tym, ze lipa szerokolistna zakwita mniej więcej 2 tygodnie wcześniej niż lipa drobnolistna, zrywamy całe baldachy wraz z liściem przy kwiatowym, na początku kwitnienia, kiedy ⅔ kwiatów jest już rozwinięta. Zbiór lipy przeprowadzamy przed południem, w suchy, słoneczny dzień. W zależności od regionu zbieramy od 15/06-15/07
Zastosowanie
Napary z kwiatów lipy stosujemy na bezsenność, nerwice, stany zapalne górnych dróg oddechowych, przeziębienie, gorączkę, suchy kaszel. anginę, grypę a także przy chorobach nerek i dróg moczowych,, poprawia koncentracje. Dodana do kąpieli szczególnie dzieci ułatwia zasypianie i łagodzi podrażnienia skórne.
Ciekawostki historyczne
Święta Hildegarda magiczna siłę przypisuje zmielonemu drewnu lipowemu i zaleca go na wzdęcia i dnę moczanową, a pierścień z drewna lipowego- dla ochrony przed wieloma niebezpiecznymi chorobami. W Europie lipa uważana była za święte drzewo. Wierzono, że lipa rozjaśnia myśli i pomaga w rozwiązywaniu wszelkich problemów, dlatego pod jej konarami zwoływano narady wojenne odbywały się sądy. W medycynie ludowej lipa stosowana była na nerwice, suchy kaszel a także padaczkę.
W Starożytnym Rzymie uchodziła za święte drzewo poświęcone bogini miłości, Wenerze, a zakochani pisali do siebie listy na wstęgach łyka lipowego. W kulturze słowiańskiej i germańskiej wierzono, że chroni przed piorunami, a jej dotknięcie wyciąga choroby. Lipa była ulubionym tworzywem Wita Stwosza, który wyrzeźbił z niej ołtarz w Kościele Mariackim.
Koniczyna łąkowa Trifolium pratense
Mickiewiczowska dzięcielina – co pośród pagórków, jak panna rumieńcem zakwita 🙂
Rośnie na łąkach, miedzach, przy drogach i na polach.
Zbiór
Kwiaty najlepiej zbierać do południa, ścinając same główki kwiatowe lub razem z szypułkami.
Zastosowanie
jest stosowana jako środek moczopędny, przeciwkrwotoczny i wykrztuśny. Jednak głównie zwiększa ilość estrogenów w organizmie przez co łagodzi i leczy objawy menopauzy u kobiet, znosi objawy napięcia przedmiesiączkowego, reguluje menstruacje i przeciwdziała osteoporozie. Kwiaty koniczny zewnętrznie w postaci okładów stosuje się na łuszczycę, egzemę i wysypki skórne, oparzenia i trudno gojące się rany. Odwary z kwiatów wykorzystuje się przy zaburzeniach trawienia, zwłaszcza przy zaparciach i braku apetytu, a także w leczeniu zapalenia oskrzeli i astmy. Kosmetyki z koniczyną działają ujędrniająco odmładzająco i oczyszczająco.
Zarys historyczny
W średniowieczu trójlistna koniczyna była symbolem Trójcy Świętej. Każdy listek oznaczał coś innego: wiarę, nadzieję i miłość a 4 oznaczał szczęście. Wierzono również, że wianek z koniczny zabrany na targ przyniesie pomyślność w handlu. W medycynie ludowej znane były jej właściwości oczyszczające, moczopędne, żółciopędne i wykrztuśne. W Chinach i Rosji była znana jako roślina w leczeniu kokluszu, łuszczycy, egzemy, mlekopędne i uspokajające. Obecne badania nad właściwościami leczniczymi koniczyny wykazują, że może ona być stosowana zamiast hormonalnej terapii zastępczej u kobiet w okresie menopauzy.
Autor: Ewa Komorowska | Skład: Anna Brożyna | Fot: Wikipedia, Unsplash.com